Metaphor: ReFantazio review: Fantasy Persona

Een paar weken geleden had ik het over de demo van Metaphor ReFantazio. Deze game van Persona-maker Atlus is genomineerd voor Game of the Year, maar het lijkt verder een beetje onder de radar te vliegen. Als Perona-fan is het aan mij hier wat aan te doen. Daarom is het hoogtijd voor een review!

Wat is Metaphor: ReFantazio?

In fantasykoninkrijk Euchronia is er een grote disbalans tussen de verschillende stammen. De gehoornde Clemar heersen, voornamelijk omdat ze in de meerderheid zijn en de koninklijke familie bestaat uit Clemar. Elf-achtige Roussaintes staan direct onder ze samen met de haast onsterfelijke Rhoag. De rest is ondergeschikt, en wordt behandelt als afdankertjes. Allerlaagst in de hyrarchie is jouw stam: de Elda, die geen opvallende kenmerken hebben en gewoon lijken op het volk in onze wereld.

De prins wou hier verandering in brengen. Hij was jouw beste vriend, voor een moordenaar hem vervloekte. Hierdoor viel hij in een diepe slaap, waaruit hij al in geen zeven jaar wakker is geworden. De koning viel hierdoor in een diepe depressie, waardoor het regeren door de mazen begon te vallen. Als ook hij vermoord wordt, valt het koninkrijk eindelijk in absolute chaos. Zonder erfgenaam staat de troon leeg, dus allerlei facties beginnen te vechten om de macht.

Tijdens dit alles ben jij op een geheime missie gestuurd om de vloek van de prins op te heffen. Daarvoor moet je gevaren overtreffen en trouwe metgezellen om jezelf heen vergaren. Gelukkig ontwaak je mysterieuze krachten, waarmee jij en je gazanten kunnen transformeren en magie kunnen gebruiken zonder de ‘igniters’ die de rest van de wereld nodig heeft. Maar deze krachten trekken ook het oog van vijanden van de staat.

Metaphor: ReFantazio is, net als de Persona-games, een rare combinatie tussen een creature collector en een social sim. Jouw kracht komt voort uit het vertrouwen dat je metgezellen hebben in jou, dus het is belangrijk dat je tijd met ze spendeert. Deze krachten manifesteren zich vervolgens in de vorm van verschillende ‘Archetypes’, machtige helden waar jij en je bondgenoten in kunnen transformeren. Ben jij een fan van Persona, of spreekt deze combinatie van genres jou aan? Of speel jij graag JRPG’s? Dan is deze review voor jou.

De sprong naar epische fantasy

Als je Persona-fan bent, dan is het eerste dat je opvalt de setting. Waar Persona-games zich altijd afspelen op de middelbare school, met tieners in de hoofdrol, is ReFantazio iets heel anders. Een episch fantasy-verhaal waarin jij het hele koninkrijk afreist. Het hoofdpersonage is nog steeds een 17-jarige jongen, maar het gros is volwassen.

Deze veranderingen zorgen ervoor dat het verhaal zich veel meer kan richten op het centrale onderwerp: racisme. Enerzijds omdat de game minder focust op volwassenen die vergeten hoe het was om kind te zijn, en niet zien wat voor impact zij op hun jongeren hebben. Anderzijds omdat het veel minder confronterend is om het te hebben over Roussaints, Clemar en Paripus dan de wereld waar wij in leven.

ReFantazio zet wel onze bevolking direct onder vuur via een ‘fantasyroman’ die het hoofdpersonage leest. Daarin staat eigenlijk onze wereld beschreven, met een cruciaal verschil: omdat iedereen er (relatief aan hun wereld) hetzelfde uitziet, is er geen reden om elkaar te onderdrukken. Iedereen werkt samen voor een betere, vrijere wereld. Natuurlijk is dat het échte sprookje. Dit verboden boek heeft de prins in het geheim aan jou gegeven, al ga jij er niet zo geheimzinnig mee om: je laat het praktisch aan iedereen zien.

De verschillen komen ook in de stijl naar boven. De monsters zijn geïnspireerd door Middeleeuwse kunstenaar Jheronimus Bosch, in plaats van de demonen die je misschien kent. Ook de urban jazz is ingewisseld voor een Gregoriaans koor. Als superfan van de Persona-muziek moest ik me hier even overheen zetten, om tandenknarsend toe te geven dat het nog steeds bijzonder goed is. Sterker nog, beiden zijn uitstekend. En ze vervullen ook een belangrijke taak: ze onderscheiden Metaphor van Persona. De Gregoriaanse muziek plaatst je direct in de middeleuwsachtige setting, terwijl de vreemde gedrochten van Jheronimus Bosch het onkenbare van de ‘Mensen’ onderstreept.

Mensen zijn monsters

Ik hintte er al kort naar, en als je mijn stukje over de demo hebt gelezen weet je dit ook al: de grootste dreiging in ReFantazio zijn gedrochten die ‘Mensen’ heten. Er zijn een hoop soorten monsters die allemaal gevaarlijk kunnen zijn, maar de Mensen zijn zo machtig en haast onkwetsbaar dat een enkele genoeg is om een grote stad te verwoesten of een leger uit te wissen. Niemand begrijpt wat ze zijn, wat ze willen en waarom in de laatste paar jaar er steeds meer zijn. Maar ze zijn wel een grote dreiging voor Euchronia.

De schurk van het verhaal, Louis, lijkt meer te weten, maar die kennis geeft hij niet prijs. Wel was hij, tot kort geleden, de enige die consistent Mensen kon verslaan. Daarom heeft hij, ondanks het open geheim dat hij de koning vermoord heeft, een groot gevolg die hem op de troon wil zetten. Want wie anders kan het volk redden?

Wat Mensen zijn, is het centrale mysterie van ReFantazio. Die naam is duidelijk niet willekeurig, maar waarom heten ze zo? Het volk haalt er de schouders bij op. Zij weten immers niet dat wij, de gamers, mensen zijn en dus meer waarde hechten aan deze vreemde naam. Maar wij zitten vol afwachting op het puntje van onze stoelen.

Ondertussen heb je alle opheft rondom de troon. Door een laatste spreuk van de koning zal zijn opvolger de persoon zijn die het meeste vertrouwen heeft van het volk, na een bepaalde datum. Dat kan iedereen zijn, als jij de volgers maar op weet te trommelen. Daarom struikelt iedereen over elkaar in een wanhopige poging de macht te grijpen. Een hoop van hen doet dat om leefomstandigheden te verbeteren. Het probleem is alleen dat niemand een globaal beeld heeft. Ze komen alleen op voor hun eigen stammen, of hebben onrealistische plannen die alleen op de korte termijn helpen.

Het verhaal is meeslepend, heftig en bij vlagen confronterend. Het is een reflectie op onze eigen politieke debatten, die vaak nergens over gaan, en hoe gevaarlijk het kan zijn beslissingen over te laten aan een volk die geen idee heeft waar ze keuzes over maken. Tegelijkertijd is het wel cruciaal om naar het volk waar je over regeert te luisteren. Maar waar ligt die grens? Ondertussen toont het onderliggende thema de impact van vooroordelen, terwijl het blootstelt hoe dom racisme eigenlijk is. Als wij kunnen zien dat het onacceptabel is dat een volk wordt onderdrukt omdat ze eruit zien als vleermuizen, waarom kunnen wij dan niet hetzelfde doen voor mensen met veel kleinere afwijkingen dan dat?

Een ware JRPG

Metaphor: ReFantazio is een JRPG op zijn best. De gigantische schaal, de Japanse humor, de turn-based gevechten, de lange speelduur. De game heeft zelfs cutscenes die lijken alsof ze rechtstreeks uit een anime komen. Het heeft het allemaal. Als iets daarvan jou niet ligt, dan is ReFantazio waarschijnlijk niet voor jou.

Dat merk je al in de demo. Daar giet je gemakkelijk vijf uur in voor je het einde ziet, waarna zal dagen dat je nauwelijks bent begonnen. De game is niet alleen lang, het neemt zijn tijd. Je zal dus wat geduld nodig hebben.

Ook voor de gameplay zul je je tijd moeten nemen. Metaphor mixt gevechten en kerkers verkennen met time management en relaties opbouwen. Het spel is verdeeld in dagen, of eigenlijk dagdelen. Elke middag en elke avond kies je één ding om te doen. Sommige missies hebben een deadline, waaronder ook de hoofdmissie. Als je die niet tijdig oplost krijg je een game over, en mag je de hele periode opnieuw doen. Dit klinkt heftig, wat ook de intentie is. In de realiteit zal je zelden een deadline missen als je ook maar een beetje een oog op de kalender houdt.

De gevechten zijn soms turn-based, en soms hack-and-slash. In de overwereld kun je monsters aanvallen met je zwaard (of andere wapens). Als je hoger level bent dan zij, dan kun je ze zo doden. Maar als dat niet het geval is, dan zal je een turn-based gevecht starten. Je eerdere aanvallen kunnen je vijand verrassen, wat ze een beurt over laat slaan en ze ook deert. Maar als een monster jou in de overwereld grijpt, dan gebeurt het tegenovergestelde. Dus pas op.

ReFantazio is pittig (en de moeite waard)

Gepakt worden in Metaphor: ReFantazio wil je absoluut voorkomen, want de game is pittig. Zelfs op medium kan een troep normale monsters je soms uitwissen in een enkele ronde. Baasgevechten kunnen ook erg lang zijn. Ik zette het spel halverwege op medium. Niet omdat ik het niet aankon, maar omdat ik niet zolang wou besteden aan een enkel gevecht.

Je tijd goed plannen kan ook lastig zijn, omdat er zoveel te doen is en niet zoveel tijd omdat in te doen. Zeker aan het begin is het belangrijk het meeste uit je dagen te halen, aangezien je alle beetjes hulp kunt gebruiken. Later zijn er een hoop goede keuzes en maakt de volgorde niet uit. Maar in de eerste twee weken ofzo kun je een achterstand opbouwen als je het spel niet tijdig doorhebt.

Dat kan afschrikken als je het niet aan ziet komen. ReFantazio is niet een game waar je gewoon je brein uit kan zetten en achterover kan leunen. Zelfs buiten de gevechten moet je opletten, of je mist misschien permanent een missie en de bijbehorende beloningen.

Maar het moedigt je ook juist aan om interesse te tonen in de wereld. En wat blijkt? Die wereld is echt boeiend. De magie, de stammen, de politiek en vooral ook de personages om je heen zijn allemaal de moeite waard. Metaphor heeft een hoop leeswerk met achtergrondinformatie over de wereld van Euchronia. Leeswerk die ik met alle plezier uitvoerde, want ik wou alles weten over deze magische wereld.

Lang(dradig)

Tot nu toe had ik erg veel lof voor Metaphor ReFantazio, en laat ik ook duidelijk wezen: het is een topgame en een absolute aanrader. Maar het kan wel erg langdradig zijn.

Je zit uren in het spel voor het verhaal op gang begint te komen. De game uitspelen duurt zo’n 60 uur, en je bent ongeveer 100 uur kwijt als je alles wil zien. Als jij, net als ik, een volwassene bent met een volle agenda, dan is dit een groot probleem. ReFantazio spelen is een toewijding waar ik voor kies, maar die ik moeilijk vind goed te praten voor anderen. Tenzij ze graag Ubisoft-games spelen, in welk geval: stap over naar Atlus, hun games zijn net zo lang maar van veel hogere kwaliteit.

Ook de kerkers kunnen lang zijn. Dat is een deel van de uitdaging, want je wil een kerker in een enkele dag uitspelen om minder tijd te verliezen voor andere dingen. Maar je levenspunten en vooral ook mana gaan langzaam achteruit, waardoor je slim en efficiënt moet zijn. In dat opzicht vind ik het helemaal prima. Wat minder is, is hoeveel echte tijd ik in die kerker besteed. Zeker als de savepunten ver uit elkaar liggen. Dan heb je nog de baasgevechten, die soms wel érg lang kunnen duren.

Conclusie

Net als voor de Persona-games, moet je voor Metaphor: ReFantazio wel wat geduld hebben. Het verhaal komt erg langzaam op gang, en ook de gevechten zijn soms aan de lange kant. Maar als je even je tijd neemt, dan ontdek je dat de game het absoluut waard is. Het verhaal, de wereld, de stijl en zelfs de gameplay zijn allemaal top als je eenmaal je pas hebt gevonden. Als je jezelf over de langdradigheid kan zetten, dan zie je gauw dat ReFantazio niets minder is dan een meesterwerk.

Speel Metaphor: ReFantazio nu op PlayStation 4/5, Xbox One/Series of pc.

Oordeel: 9,5

Gerelateerde berichten:

Probeer de Metaphor: ReFantazio demo Chants of Sennaar review – Een woordje voor te zeggen Shadowrun Hong Kong review – Science fantasy