Als je een beetje met RPG’s doet, of je overweegt er eentje uit te proberen, dan heb je waarschijnlijk wel eens gehoord van sessie 0. Deze speelt zich af voor een campagne, zodat de spelers en de spelleider kunnen settlen. Maar wat doe je ermee, en hoe ga je ermee om?
Sessie 0 is niet verplicht
Sommige mensen zweren erop dat je een sessie o moet doen voor je begint met een rollenspel, maar daar ben ik het niet mee eens. Het geeft zeker een hoop meerwaarde, wat ik later in dit stuk ook uit ga leggen. Maar hoe hard je het nodig hebt, ligt een beetje aan je groep.
Als de groep elkaar goed kent, dan is de noodzaak niet zo hoog. Zeker als je allemaal al ervaring hebt met rollenspellen. Zelfs als jullie nu een ander systeem gaan gebruiken. Dan kan het genoeg zijn om een PDF van de regels, of in ieder geval van de stappen om een personage te maken, naar iedereen te sturen. De rest vogel je gaandeweg uit.
Als een nieuwe speler instapt in een bestaande groep, dan kan het ook lastig zijn een sessie 0 te doen. Het is waarschijnlijk gemakkelijker om die speler de bestaande dynamiek te laten zien door gewoon een keer mee te doen. Dan heeft die een beeld van wat jullie doen, en kan hen voor zichzelf bepalen of jullie stijl wat voor ze is.
Aan de andere kant kan het zelfs voor ervaren spelers wel wat toevoegen. Het zou goed kunnen dat jij niet het meeste uit je RPG haalt, zelfs als je al jaren ervaring hebt. Simpelweg omdat je niet goed hebt laten weten wat je wel of niet wil halen uit een sessie of campagne. Dat is namelijk precies waar sessie 0 voor is.
Verwachtingen aansturen
Maar wat doe je dan wel bij een sessie 0? Het eerste dat je doet, dat is verwachtingen aansturen. Een RPG is vrij, alles is mogelijk. Jullie maken ervan wat jullie willen. Ja, er zijn regels, maar het is niet verplicht je eraan te houden. Sterker nog, soms is het verstandig om een regel te verbuigen of te breken. Dat is één van de dingen die rollenspellen zo interessant maken.
Het komt alleen ook met een nadeel. Omdat een RPG alles kan zijn, heeft iedereen er andere verwachtingen van. Als iemand de power fantasy van een machtige held wil beleven, en iemand anders als underdog wil overleven in een heftige wereld, dan gaat dat clashen. Daarom is het verstandig om dit eerst met elkaar te bespreken.
Als je verwachtingen anders zijn dan wat je uiteindelijk krijgt, dan is de kans groot dat je teleurgesteld naar huis faat. Je Barbarian met +5 strength stond zo leuk in DnD Beyond, maar als je Dungeon Master zelden tot nooit gevechten doet haal je er niet zoveel uit. Daarom is het verstandig om met elkaar te bespreken wat iedereen graag wil doen in een rollenspel, of in ieder geval deze campagne.
Verwachtingen kunnen ook buiten het spel zelf liggen. Als iemand graag een biertje drinkt bij een sessie, maar een ander vindt dat dit afleidt, dan weet je ook dat liever van tevoren. Of misschien is iemand allergisch voor katten, waardoor je liever niet in een bepaald huis speelt. Zelfs bepalen hoevaak en hoelang jullie spelen kan een hoop helpen.
Grenzen stellen
Nog een belangrijke reden om een sessie 0 te doen, is om goed aan te geven waar jij je niet bij op je gemak voelt. Omdat een rollenspel allemaal fantasie is, kan het gemakkelijk zijn om te vergeten dat wat je zegt nog steeds effect kan hebben op anderen. Maar wat niet fijn is, dat verschilt per persoon.
Iemand met een ernstige fobie heeft misschien liever niet dat er enge clowns rondlopen. Als je ervaring met huishoudelijk geweld hebt, dan blijf je waarschijnlijk liever weg van alcoholmisbruik en slaag. En iemand die niet zo comfortabel is met seks heeft misschien liever niet dat er veel geflirt wordt aan tafel.
Voor improvisatie en rollenspellen heb je iets dat bekend staat als ‘lines and veils‘. Een ‘lijn’ is een grens waar absoluut nooit overheen gestapt mag worden. Iemand worstelt met een verslaving, dus we hebben absoluut geen verwijzingen naar drugs en misschien zelfs alcohol. Misschien bestaan die dingen niet in deze wereld, of ze worden gewoon niet besproken in jullie campagne.
Een ‘sluier’ is iets dat wel erkend wordt, maar waar geen aandacht naar getrokken wordt. Misschien is het wel oké als je af en toe iemand verleidt om met je naar bed te gaan, maar gaan we vervolgens niet beschrijven wat er gebeurt. We slaan de scène over en focussen in plaats daarvan op iets anders dat op dat moment gebeurt. Of we springen vooruit in de tijd.
De lijnen en sluiers kunnen altijd bijgesteld worden. Misschien realiseerde je niet dat iets je triggert, of had je niet verwacht dat het op zou komen. Dan kun je dat gewoon aangeven. Maar alles dat je meteen al in de kiem kan smoren is mooi meegenomen.
Een setting kiezen
Vergeet ook niet samen een setting te kiezen. Wij gebruiken sessie 0 vaak om wat settings te pitchen, waarna we terugcirkelen en aangeven welke ons wel, of juist niet aanspreken. Zo weet je iets te vinden dat iedereen leuk vindt.
Dit gaat ook een beetje gepaard met de eerdergenoemde verwachtingen. De setting zet de toon, dus iedereen heeft meteen een idee van wat je kan verwachten. Als iemand een grootschalige space opera of andere reis voorstelt, verwacht dan dat je de meeste personages die je ontmoet niet vaak zal zien. Oppert iemand een zombie apocalyps, ga er dan vanuit dat de focus op overleven ligt.
Het geeft de spelers ook een beginpunt om hun personages te maken. Of misschien heb je al een beginsel van een idee, en wil je juist de setting daarop aansturen. Waar kan dat beter dan in sessie 0? Als jullie al zijn begonnen, dan kun je alleen je eigen personage aanpassen. Dus neem je kans.
Voel je ook niet geketend aan Dungeons & Dragons, zeker als jullie eigenlijk niet zoveel zin hebben in de gebruikelijke (high) fantasy. Je kan elk systeem met wat moeite ombuigen naar iets dat past bij wat je zoekt, al gaat het soms wat stroef. Maar waarom zou je? Heb je zin in science fiction? Je hebt Starfinder, Firefly, Mothership en nog veel meer. Voor alle genres vind je goede RPG’s. Sterker nog, voor veel fictieve werelden kun je een bijbehorend systeem vinden.
Personages maken
Natuurlijk doe je ook een sessie 0 om personages te maken. Dat doe je niet uitsluitend hier, maar het is wel het moment om het samen te doen. Zo is het namelijk veel gemakkelijker om te bepalen hoe jullie personages elkaar wel (of niet) kennen.
Op deze manier kunnen jullie interessante dynamieken maken, die je later in groepjes of één op één met de DM verfijnt. Denk ook niet dat je personage hier helemaal wordt uitgewerkt. Zeker als je van plan bent wat geheimen te bewaren voor de rest van de groep, zoals dat je van plan bent ze te verraden.
Maar dit is wel een gemakkelijk moment om vragen te stellen aan je DM of zelfs medespelers over de setting, de regels en meer. En je hoort de vragen van de rest ook aan, wat verrassend nuttig kan zijn.
Ook kunnen jullie leuk in groepjes opbreken, als je eenmaal een beeld hebt van wie elkaar hoe kent. Dat voegt een leuk gevoel van mysterie toe, wat je niet zou hebben als alles alleen in het geheim besproken wordt. Sowieso raad ik het aan om op zijn minst paren te vormen, want bestaande dynamieken in een nieuwe groep zijn altijd leuk.
Een goed (voor)begin
Kortom, sessie 0 is een goede plek om het nodige uit te zoeken voor je daadwerkelijk begint. Het is een fijne manier om grenzen te stellen, verwachtingen bij te stellen en een plek te creëren waar iedereen op zijn gemak is. Zo begin je met een goed gevoel je nieuwe campagne. Heb jij redenen om een sessie 0 te doen die ik niet genoemd heb? Laat het vooral weten in de comments!
Geef een reactie