Vorige week was ik een cadeau uit aan het zoeken voor een vriend. Hij is een fan van roguelikes en roguelites, dus ik dacht: laat ik een bordspel aanschaffen in die trent. Maar terwijl ik daarmee bezig was realiseerde ik mij iets: zijn de meeste coöperatieve bordspellen eigenlijk niet gewoon roguelikes? En zijn ze daarom ook niet aan te raden voor iedereen die een fan is van dat genre?
Wat zijn roguelikes?
In het verleden had ik het al eens over wat roguelikes nou precies zijn. En hoewel fans het zelden eens zijn, zijn er wel wat algemene aspecten waar de meesten van ons zich in kunnen vinden.
De naam ‘roguelike’ komt net als ‘metroidvania’ en ‘soulslike’ van de originele game die het genre inspireerde: Rogue. Daarin vecht jij je weg door willekeurig gegenereerde levels en word je onderweg sterker. Maar als je sterft, dan moet je weer helemaal van het begin beginnen zonder de upgrades die je verzameld had. Ook is het spel turn-based.
Al deze aspecten vormen de kern van een roguelike. Door de willekeurige aard en het feit dat je elke run begint met niets, moet jij een manier vinden om op alles voorbereid te zijn. Je weet namelijk niet wat je tegen gaat komen. Of je kan een gokje wagen en hopen dat jouw build werkt tegen de gevaren die jij tegen het lijf loopt.
Voor videogames kan dit een behoorlijk nauwe definitie zijn, zeker als de ‘Berlin interpretation‘ erbij wordt genomen. Daarom zijn de meeste videogames in het genre stiekem ‘roguelites’. Maar grid movement en turn-based, de grotere knelpunten bij games, zijn bij bordspellen nauwelijks een probleem.

Aan alle eisen voldaan
Het is eigenlijk heel gemakkelijk om vast te stellen dat de meeste coöperatieve bordspellen inderdaad roguelikes zijn: ze voldoen meestal aan alle eisen. Laten we even langs het lijstje gaan.
Turn-based: Dat geldt misschien niet voor alle bordspellen, maar voor de overgrote meerderheid wel. Een uitzondering als Magic Maze mist misschien net op dit punt, en is daarom een roguelite, en natuurlijk heb je dexterityspellen die zich wel eens niet aan een beurtenstructuur houden. Je hebt zelfs rare uitschieters als Pendulum, die timers gebruiken in plaats van beurten. Maar de meeste spellen missen de plank hier niet.
Willekeurig gegenereerd: Coöperatieve bordspellen hebben niet altijd een willekeurige startpositie, maar meestal wordt bepaald wat er gebeurt met een geschud stapeltje kaarten. Denk aan Spirit Island of Zombicide, waar het deckje bepaalt waar welke vijanden gaan verschijnen, en soms zelfs hoe ze zich gedragen. In Magic Maze breidt het bord zich willekeurig uit omdat de nieuwe tegels gesloten en geschud klaar liggen elke keer dat je een nieuw stukje van de winkel ontdekt.
Power-ups: De meeste coöperatieve bordspellen laten jou gedurende het spel sterker worden. In Zombicide krijg je XP voor het uitschakelen van zombies, en vind je overal om je heen wapens en andere gear. Spirit Island heeft een deckbuilder-element waarin je jouw opties uitbreidt. Zelfs in Mysterium krijg je elke ronde meer informatie om mee te werken.
Grid movement: Ook voor bordspellen, is dit waarschijnlijk de moeilijkste categorie. Beweging gaat meestal via een grid, maar je beweegt niet in alle bordspellen. Zombicide en Magic Maze zijn weer goede voorbeelden, maar spellen zoals The Mind, The Crew of Hanabi hebben geen vormen van verplaatsing. In Spirit Island beweeg je zelf niet zoveel, maar de vijanden wel. En dat doen ze op een grid.
Opnieuw beginnen: Er bestaan coöperatieve bordspellen met permanente unlocks. Denk aan Gloomhaven, waarin je paden vrijspeelt door missies te volbrengen, geld verzamelt voor items en zelfs levelup gaat om sterker te worden. Ook Cuphead: The Fast Rolling Dice Game laat je door achievements nieuwe aanvallen en charms vrijspelen. Maar over het algemeen is het simpel met bordspellen: na een potje ruim je alles op, en maakt alles dat je bereikt had niet uit.

Misschien niet de meerderheid
Oké, dus terwijl ik dit schrijf realiseer ik mij dat ‘bijna alle coöperatieve bordspellen’ wat hoog gegrepen is. Met de strikte regels voor roguelikes valt er toch een hoop af. Maar er blijft ook een hoop over.
Magic Maze redt het misschien niet als een roguelike, maar alleen omdat het spel geen beurten heeft. Het is wel een sterk voorbeeld van een roguelite, en de meeste videogames in deze categorie vallen daar ook onder. Balatro en Slay the Spire zijn ook roguelites, en die games zijn razend populair.
Dungeon crawlers zoals Zombicide en Descent voeldoen meestal ook aan de eisen. Gloomhaven is wel een grote uitzondering, aangezien het een campagnespel is dat niet willekeurig gegenereerd wordt en je progressie bewaart. Toch zul je hier een hoop goede spellen vinden.

Aanraders voor fans van roguelikes (en roguelites)
Wat is nou eigenlijk het punt van dit artikel? Nou, dat er tussen de coöperatieve bordspellen een hoop aanraders zitten voor fans van het roguelike/roguelite genre. Dus speel jij die graag, of ken je iemand die ze graag speelt, overweeg dan eens naar zulke spellen te kijken.
Dat bordspellen leuk zijn voor gamers, dat zeg ik al jaren. Hier zijn wat concrete voorbeelden. Neem eens een kijkje naar Magic Maze, Spirit Island of Zombicide. Ik kocht uiteindelijk Astro Knights voor mijn jarige vriend omdat die hoog aangeprezen wordt. Dat is overigens nog een voorbeeld van een roguelite, want het is een deckbuilder zonder grid.
Wat ik nu niet echt heb besproken, dat zijn solo spellen. Die speel ik zelf niet zoveel, maar ze zijn ook sterk in deze categorie. Als jij liever alleen aan de slag gaat, dan is er hier ook een hoop om te ontdekken.
Het is niet zo dat de meeste coöperatieve bordspellen roguelikes zijn. Maar ik denk wel dat er meer voorbeelden van zijn dan tussen videogames. En tussen de spellen die afvallen, zitten er nog steeds een hoop roguelites. Dus neem eens een kijkje, en probeer een bordspel uit.
Geef een reactie