Expeditions review – Scythe 2.0?

Zo’n jaar geleden liep ik door een spellenwinkel en vond ik Expeditions. Eerst dacht ik dat het een uitbreiding is voor Scythe, maar tot mijn verrassing is het een volledig nieuw spel! Ondertussen heb ik het gespeeld, dus hier is een review.

Wat is Expeditions?

Expeditions speelt zich kort na de gebeurtenissen van Rise of Fenris af. De oorlogen en veldslagen zijn gestopt en de facties schudden elkaar argwanend de hand. Er is namelijk een corruptie die landen onbewoonbaar maakt. Dit moet bestreden worden.

Expeditions is een verkenningsspel dat veel inspiratie opdoet uit 4-X. Je bent alleen niet een leger op aan het bouwen of gebouwen aan het plaatsen. In plaats daarvan bestuur je een enkele mech waarmee je een onbekend en willekeurig opgezet terrein verkent. Qua complexiteit ligt het aan de hoge kant van medium, of de lage kant van ingewikkeld.

De facties hebben geen oorlog meer met elkaar, maar dat betekent niet dat ze samenwerken. Je mag elkaar niet meer direct aanvallen, maar jij wil nog steeds met alle eer strijken. Je zal daarom indirect moeten hinderen door in de weg te staan of door de kaarten te claimen die je tegenstanders graag willen hebben.

Houd jij wel van indirecte competitie? Vind je 4X-spellen interessant, maar vaak net iets te lang? Ben je een fan van Scythe, en wil je zien wat Jamey Stegmaier er nu van heeft gemaakt? Kan jij je altijd wel vinden in stevig ogende mechs? Dan is deze review voor jou!

Een willekeurige opstelling

Het bord van Expeditions is opgebouwd van Catan-achtige zeshoeken die willekeurig worden opgesteld. Wel zijn ze onderverdeeld in zuid, midden en noord. De noordelijke tegels hebben de meest krachtige effecten, maar ze zijn ook het verst en liggen nog dicht. De zuidelijke tegels liggen al wel open, maar hun effecten zijn wat zwakker.

Expeditions gaat over verkennen, dus deze willekeurige aard ligt centraal. Wel worden alle tegels gebruikt, dus als je het spel een paar keer gespeeld hebt weet je precies wat elke tegel kan zijn.

Als een speler op een gesloten tegel stapt, dan wordt die opengedraaid. Je krijgt dan het verkenningsfiche dat erop ligt (die kan later punten waard zijn) en er verschijnt corruptie. Zolang de corruptie er ligt, blokkeert het een deel van het effect voor oogstacties. Verder heeft het geen nadelen voor de speler die daar staat.

Je haalt corruptie weg door een kaart te spelen met de vanquish actie en dan power (oranje) of guile (blauw) af te leggen gelijk aan het nummer en de kleur van het corruptiefiche. Liggen er meerdere, dan mag je de tweede daarna ook weghalen in dezelfde beurt, al moet je nog wel de bijbehorende power of guile inleveren. De tegel is nu krachtiger en bovendien bewaar je de corruptie die jij weg hebt gehaald voor punten aan het einde van het spel.

Drie acties

Spelers nemen met de klok mee hun beurt in Expeditions. Wat je mag doen is verrassend simpel. Je hebt drie mogelijke acties en in de eerste beurt voer je alledrie uit. Daarna mag je meestal twee doen. Welke je niet uitvoert kies je door je blokje daarop te verplaatsen, wat meteen ook betekent dat je niet twee beurten achter elkaar de zelfde actie links kan laten. Deze acties zijn bewegen, oogsten of een kaart spelen.

Bewegen is simpel. Je neemt dan 1-3 stappen. Als je stapt op een verborgen tegel, dan stopt je beweging direct en krijg je het fiche dat erop ligt. Je mag niet blijven staan als je beweegt, dus eens in de zoveel tijd moet je toch van je plek komen. Zo voorkomt het spel dat spelers elkaar eeuwig blijven blokkeren. Je mag namelijk niet stoppen op een tegel waar een tegenstander staat!

Je oogst door de actie die op de tegel staat uit te voeren. Dit kan van alles zijn, van kaarten of werkers krijgen tot het opwaarderen van je mech. Sommige tegels laten je ook de acties van die er omheen activeren.

Een kaart speel je door die van de linkerkant van je bordje naar de rechterkant te verplaatsen. Je krijgt dan wat power of guile wat links bovenin de kaart is afgebeeld. Als je een werker van de juiste kleur erop plaatst, dan krijg je nog een bonuseffect. Dit effect is meestal veel krachtiger dan de grondstof zelf, dus het doel is wel om eerst aan werkers te komen. Gelukkig zijn er twee tegels met werkers binnen bereik vanaf de startpositie.

Zijn je kaarten op, of heb je even geen goede opties, dan wil je misschien ‘refreshen’. Je past dan je beurt, maar je krijgt al je werkers en kaarten weer terug. De beurt daarop voer je alledrie de acties uit als compensatie. Zeker als je die beurt eigenlijk toch wou blijven staan kan een goed getimede refresh het absoluut waard zijn.

Hinderspelers

Nu kom je meteen al in de penarie. Er zijn maar twee velden op het bord waar je een werker kan krijgen en meestal zijn er meer dan twee spelers. Om het meeste uit je kaarten te halen heb je een werker nodig, dus sommige spelers hebben meteen al niet een efficiënte beurt.

Dat is vervelend, maar dit probleem doet ook iets belangrijks: het laat meteen aan spelers zien hoe ze elkaar kunnen hinderen. Omdat je niet kan aanvallen of elkaars kaarten kan beïnvloeden, is dit eigenlijk de enige manier om elkaar voor de voeten te lopen. Het is daarom belangrijk dat je dit meteen begrijpt.

Hierin zit het grootste minpunt van Expeditions: spelers hebben wat weinig interactie met elkaar. Een tegenstander voor de voeten lopen is belangrijk, want meer kun je niet doen. Tegelijkertijd maakt het alleen uit als je weet wat je tegenstander van plan is. Bovendien is er vaak genoeg een alternatief, waardoor hinderen niet altijd het einde is. Vooral in de eerste paar beurten, als je echt een werker nodig hebt, is het vervelend. Maar dat ligt minder aan strategie en meer aan dat jij toevallig eerder aan de beurt bent.

Toch kun je wel een hoop bepalen door goed te kijken wat je tegenstanders allemaal hebben. Alle kaarten liggen op tafel, dus door alles even door te nemen kan jij helemaal uitrekenen wat ze nodig hebben voor efficiënte beurten. Maar hoe meer spelers er zijn, hoe langer dat duurt. Daarom werkt Expeditions het beste met drie spelers. Dan zijn er twee tegenstanders, waardoor je niet constant op een enkele speler kan focussen, maar liggen er niet zoveel kaarten dat alles doornemen te lang duurt.

Sterren en punten

Je weet nu aardig hoe het spel werkt, maar hoe verdien je punten? Nou, op een hele hoop verschillende manieren. De gemakkelijkste en meest voordehandliggende manier is munten verzamelen. Die kun je nergens aan uitgeven, in plaats daarvan is elke munt simpelweg een punt waard.

Deze munten staan afgedrukt op itemkaarten, die je wel eerst moet opwaarderen voordat ze geldig zijn. Je krijgt ze ook voor sommige oogstacties en er zijn zelfs kaarten die munten opleveren als je ze speelt of elke keer dat je iets specifieks doet.

Ook kun je de corruptie bevechten. Elke keer dat je een corruptiefiche van het bord haalt, leg je die op je eigen bordje. Ze zijn aan het einde van het spel twee punten waard.

Maar de grootste bron van punten, dat zijn de sterren. Als je Scythe kent, dan ben je hier bekend mee. Je scoort een ster door verschillende handelingen een aantal keer uit te voeren. Als je bijvoorbeeld zeven corruptie op je bord hebt, of vijf verkenningsfiches hebt verzameld, dan kun je met een boast-actie op het bord een ster plaatsen. Elke ster is vijf punten waard en dat kun je verder verhogen door missies op kaarten uit te voeren. Als iemand de vierde ster plaatst, dan krijgt iedereen nog één beurt en is het spel voorbij.

Verkenningsrace

Dat zijn een hoop regels, maar eigenlijk heb ik nog niets gezegd over wat het spel nou wel of niet leuk maakt. Daarom ga ik daar nu even op focussen.

De sterren zijn de meeste punten waard en als iemand de vierde plaatst gaat de laatste ronde in. Dat maakt Expeditions, net als Scythe, een race. Niet een race om het verste te lopen, maar een race om de vierde ster te plaatsen. Om dat te doen moet jij je beurten zo efficiënt mogelijk gebruiken.

Daarvoor moet je flexibel zijn, want wat je kan is afhankelijk van de kaarten die je hebt en hoe het bord is opgebouwd. Wanneer refresh je en waar sta jij je tegenstanders het meeste in de weg? Gebruik je de werker hier, of op een andere kaart? Of spendeer je nog een oogstactie om een extra werker te scoren, zodat je allebei kan doen? Maar dat kost dus wel weer een extra beurt…

Kortom, het draait er in Expeditions om dat je elke beurt het meeste uit je acties haalt. Daarvoor moet je vaak één of twee beurten vooruit denken, anders kom je op het verkeerde moment zonder groene werkers te zitten of sta je op de verkeerde plek als je beurt begint.

Dat maakt het spel een interessante puzzel die constant in beweging is. Net als in een echte race moet je precies weten wanneer je op het gas moet stappen door kaarten met werkers te spelen, en wanneer je even moet afremmen met een welgetimede refresh. Zoeken naar de ideale plays op een bord die steeds verandert door tegenstanders die rondlopen en tegels die steeds onthuld worden, voelt heerlijk.

Mooie speelstukken

Wat ook helpt, dat zijn de prachtige speelstukken. Toegegeven, wij speelden met de speciale Ironclad editie die de plastic mechs opwaardeert naar metaal. Dat is een behoorlijke upgrade. Ze ogen namelijk niet alleen mooier, ze voelen ook lekker in de handen door het extra gewicht.

Maar ook de plastic versies zien er mooi genoeg uit. Als je de mechs van Scythe kon waarderen, dan zit je met Expeditions ook goed. Persoonlijk ben ik niet zo’n fan van de Highlander, die wat weg heeft van een doos op poten. Maar zelfs het ‘lelijke’ ontwerp heeft zijn eigen charme die past bij de praktische aard van de mechs.

De illustraties op de tegels zijn ook prachtig. Ze doen denken aan prenten en foto’s uit de jaren ’20. Dat is mooi, want dat is ook precies wanneer het spel zich afspeelt. De afbeeldingen zijn gedetailleerd en heerlijk rustiek, ondanks de grote machines die vaak onheilspellend in de achtergrond staan.

Wel is het nadeel van de losse tegels dat het bord flink gaat schuiven. Zeker omdat je tegels om moet draaien. Catan lost dit op met een ring die alles op zijn plek houdt, zoiets zou Expeditions ook goed kunnen gebruiken.

Wel is de iconografie vrij duidelijk. Aan het begin pakten we het overzicht er nog wel eens bij, maar heel gauw was dat niet echt meer nodig. Je weet misschien niet dat een symbool ‘meteoriet’ betekent, maar je weet wel wat je met de kaart kan door de iconen op de kaart, jouw spelersbord en andere kaarten of bordtegels te matchen. Bovendien staat er op elke kaart wat voor type het is uitgespeld naast het symbool.

Het spelen waard?

Is Expeditions wat voor jou? Als je houdt van strategische spellen aan de hogere kant van medium of de lagere kant van complex, dan heeft dit spel een hoop te bieden. Het is een puzzel en een race voor efficiëntie die je zelf mag uitzoeken. Ook zien de spelonderdelen er prachtig uit. Het spel heeft alleen wel wat minder interactie tussen spelers, dus als je echt iets gemeens zoekt is dit het misschien niet helemaal. Ook is het irritant hoe de losse tegels gaan schuiven.

Oordeel: 8,0

Gerelateerde berichten:

Gloomhaven Buttons & Bugs review – klein maar fijn? Parijs: De Lichtstad review: Geen Eifel mogelijk Patchwork review – mijn favoriete spel