Ik houd wel van een goede JRPG, wat je misschien al wist als je mijn review van Metaphor: ReFantazio hebt gelezen. Dus toen Clair Obscur: Expedition 33 werd aangekondigd, hield ik de game goed in de gaten. Ondertussen heb ik de game uitgespeeld. En dat betekent dat ik er weer een mening over heb.
Wat is Clair Obscur: Expedition 33?
De gemakkelijkste en meest directe vergelijking is waarschijnlijk Persona, maar dan voor volwassenen in plaats van tieners/late volwassenen. En de game is heel erg Frans. Dus eigenlijk is het net Metaphor, maar dan dus Frans.
Clair Obscur speelt zich af in een magische wereld waarin de mensheid vrijwel volledig is uitgeroeid na ’the fracture’, die hoofdstad Lumière wegrukte van het continent en ergens in de zee smeet. Vervolgens werd op een grote monoliet het getal ‘100’ geschilderd door een figuur die bekend staat als de ‘Paintress’. Iedereen die honderd jaar of ouder was, verging in stof en as. Elk jaar keert de Paintress terug, en verlaagt ze het getal met 1, waarna hetzelfde weer gebeurt. Dat evenement noemen ze de ‘Gommage’. Niemand weet waarom dit gebeurt, maar Lumière stuurt expedities het continent in om dat uit te zoeken en een einde te brengen aan de Gommages. Tot nog toe volledig zonder succes. Zou expeditie 33 anders zijn?
Als deel van de expeditie, ga jij een vreemde en vijandige wereld verkennen. Dat doe je in beurtelingse gevechten, zoals de traditie is voor JRPG’s. Dat beurtelingse is wel met een twist. Want hoewel je in jouw beurt inderdaad alle tijd hebt om te kiezen welke actie je uit wil voeren, zul je vervolgens een quicktime event (QTE) uit moeten voeren om het meeste uit een aanval te halen. Ook moet je aanvallen van je vijanden parreren of ontwijken, anders zullen zelfs zwakkere monsters gauw korte metten met je maken.
Houd jij van diepe, emotionele en duistere verhalen? Ben je een fan van intrigerende, magische werelden? Vind je het leuk om een groepje personages vol persoonlijkheid om je heen te verzamelen en daarmee op avontuur te gaan? Heb jij altijd plezier met JRPG’s zoals Persona of Final Fantasy? Is Franse opera muziek waar jij wel eens naar luistert? Dan is deze review iets voor jou.
Tranen zonder genade
In het eerste uur maakt Clair Obscur meteen duidelijk dat dit geen kinderspel is. Lumière is zich aan het voorbereiden op de jaarlijkse Gommage. Ze kleden het misschien aan als een feest, maar dat is allemaal om het verlies dat volgt te verzachten. Iedereen die 33 of ouder is zal vandaag sterven. De Gommage gebeurt elk jaar, en de slachtoffers worden steeds jonger. De stad is daarom vol met weeskinderen. Het leven begint ook vroeg. Op je zesde begint je stage. Dat moet wel, want dat kind van zes gaat niet ouder dan twintig worden.
Dat verlies voel je meteen, want wat is je eerste missie? Een roos geven aan je geliefde Sophie. Dat klinkt romantisch, maar die roos is een symbool voor dat je in haar laatste momenten aan haar denkt. Sophie is namelijk 33, en zal ondanks dat ze kerngezond is de zonsopgang niet meer meemaken. Jullie spenderen nog een laatste dag samen. Er wordt een prachtig schilderij gemaakt van jullie terwijl je samen danst, jullie verkennen de stad en filosoferen over van alles en nog wat.
Maar dan is het tijd. In de haven kijken jullie toe terwijl de Paintress tot leven komt en 33 op de monoliet schildert. Overal om je heen beginnen mensen tot bloemblaadjes en as te vergaan. Je denkt misschien nog dat Sophie een uitzondering is. Je begon misschien als Gustave, maar tijdens het verkennen mocht je ook als haar spelen. Misschien is zij de uitverkorene, voor wie de regels niet gelden?
Nee, Clair Obscur kent geen genade. Sophie sterft in Gustaves armen. En Gustave, die heeft geen tijd om te rouwen. Hij is als 32-jarige nu één van de oudste mensen op het eiland, en moet zich voorbereiden voor expeditie 33. Misschien kunnen zij eindelijk een einde brengen aan de Gommages. Het is te laat voor Sophie, maar misschien niet voor zij die nog over zijn.
Een glimlach door de tranen heen
Nu zie je Clair Obscur misschien als een bittere wereld, waarin alles slecht is. Dan heb je het weer mis. Het onbekende continent blijkt vijandig en gevaarlijk, maar er zijn ook vele wonderen om te aanschouwen. De wereld is prachtig, en het heeft een bijzondere, unieke stijl die zelfs de vreemde monsters niet kunnen verpesten. Sterker nog, zij mogen er ook best wezen. Zolang ze jou met rust laten.
Ook de personages lopen een voorzichtige balans van weemoed en humor. Iedereen heeft dierbaren verloren, maar omdat het constante verlies zo aanwezig is, weten ze het ook sneller van zich af te zetten. Ze moeten wel, anders blijft er niets over. Dus zetten ze dapper glimlachen op en maken ze grappen.
Zowel de wereld als de personages die je ontmoet zitten allemaal barstensvol karakter, ondanks de duistere omstandigheden. Misschien schitteren ze juist zoveel omdat ze in contrast staan met de gebeurtenissen. Clair Obscur behandelt de duistere thema’s van angst en verlies met respect, terwijl het ook erkent dat er altijd meer is. Overigens zijn de personages allemaal extreem mooie mensen, mocht dat nog van toegevoegde waarde zijn voor jou.
Het verhaal gaat niet alleen om verlies en verdriet, maar ook over hoe we elkaar kunnen helpen in duistere tijden. Soms doe je dat door actie te ondernemen, soms helpt het al om er gewoon te zijn. Gustave heeft net Sophie verloren, maar hij erkende ook dat zij het ook zwaar had. Ze waren er voor elkaar. Nu zij weg is, steunen Gustave en zijn pleegzusje/dochter Maelle elkaar door hun gedeelde pijn. Zo komen ze er samen doorheen, en wordt elke dag weer een klein beetje beter. Maar die pijn, die zal nooit helemaal verdwijnen. Clair Obscur is ook een verhaal van hoop en doorzettingsvermogen.
Een cast van sterren
Over die personages gesproken, die worden tot leven gebracht met uitstekende uitvoeringen van een cast van sterren. Zowel in het Engels als in het Frans is het top, maar zeker de Engelse cast is gevuld met namen die je kent.
Denk aan Charlie Cox (Daredevil in Daredevil) als Gustave, Jennifer English (Shadowheart in Baldur’s Gate 3) als Maelle en Andy Serkis (Gollum in The Lord of the Rings) als antagonist Renoir. Zelfs de acteurs die ik niet kende, zoals Shala Nyx (Sciel) en Kristy Rider (Lune) weten de show te stelen.
hierin doet Clair Obscur eigenlijk sterk denken aan Baldur’s Gate 3, in dat het stemacteerwerk serieus wordt genomen en wordt gerespecteerd. Of de personages nou een emotioneel moment hebben, of even wat grappen maken, de acteurs hebben er duidelijk hun best voor gedaan. En dat merk je.
Dat is maar goed ook, want de personages zijn een grote drijfveer voor de game. Je zal veel tijd doorbrengen met je metgezellen. In het kamp spendeer je tijd met ze om ze beter te leren kennen. Je vormt banden, die steeds dieper worden. Mechanisch doe je dit om speciale aanvallen vrij te spelen. Maar eigenlijk is het vooral omdat ze allemaal uitsekend geschreven zijn, en jij meer over ze wil weten en tijd met ze door wil brengen.
Mysteries in een mythische wereld
Het verhaal van Clair Obscur: Expedition 33 draait niet alleen om de personages. Het gaat ook om de wereld, en alle mysteriën die daarbij horen. Wie is de Paintress, en waarom doodt zij elk jaar meer mensen?
De bewoners van Lumière, die weten niet veel meer dan jij. Ondanks dat de Fracture ondertussen al 67 jaar geleden was en ze evenveel Gommages hebben meegemaakt, is er bar weinig bekend over hun omstandigheden. Dat is een mysterie die jij lekker mag ontrafelen.
En ontrafelen, dat zul je. Er zijn een hoop lagen in deze wereld die één voor één wegvallen. De twists zijn groot, schokkerend en tegelijkertijd nooit onverdiend of onaangekondigd. Je weet dat er meer achter de Gommages zit, maar wat dat is zal je waarschijnlijk verbazen. Die monoliet, die is veel verder dan je in eerste instantie dacht. Als je eenmaal daar bent, dan weet je eigenlijk ook al dat je pas halverwege bent. Maar wat gaat de tweede helft van je reis worden?
Het verhaal zit je in de gebeurtenissen in de game, maar ook in de vele logboeken die je vindt. Die hebben eerdere expedities achtergelaten, in de hoop dat latere generaties ervan kunnen leren en zo verder komen dan zij. Zo wordt er een hoop invulling gegeven aan een toch wel erg bijzondere wereld waar je steeds meer over wil weten.
Actievolle beurten
Nu heb ik nog helemaal niets over de gameplay gezegd. Ondanks dat Clair Obscur in Frankrijk is gemaakt, en de Fransheid er vanaf spat, is dit zeker een JRPG. De J in JRPG staat nota bene voor ‘Japanese’, maar er is niet echt een andere manier om deze stijl van game te beschrijven. De stijl van beurtelingse gevechten, het levelsysteem en de manier waarop elk personage uniek is, dat is zeker herkenbaar.
Maar Sandfall Interactive heeft er echt wel een eigen draai aan gegeven. Dit is niet de eerste game waarin je QTE’s moet uitvoeren om aan te vallen, en snel en correct moet reageren om aanvallen van je vijand te vermijden. Verre van. Ze doen het alleen heel erg goed. Snelheid is ook iets om in het achterhoofd te houden. Een sneller figuur is eerder, maar vooral ook vaker aan de beurt.
Vijanden zijn pittig. Zelfs de zwakkere zijn gevaarlijk, aangezien je personages niet al teveel levenspunten hebben. Een paar klappen is genoeg om het onderspit te delven. Daarom moet je goed leren aanvallen te vermijden. Als dat niet lukt, dan kom je waarschijnlijk niet ver. Maar niet gevreesd, je wordt er vanzelf beter in. Daarom is er ook een slimme baas geplaatst als je de stad nog niet eens uit bent, dan heb je meteen door hoe het spel gaat werken.
De personages, die hebben allemaal hun eigen wapens en aanvallen die ze elk flink van elkaar onderscheidt. Lune genereert en spendeert taints van verschillende kleuren om haar aanvallen sterker te maken, waardoor je uit moet plannen wat je met haar wil doen. Maelle wisselt steeds tussen standen, die haar sterker maken maar ook ervoor zorgen dat ze harder geraakt wordt, of juist ervoor zorgen dat ze een klap kan hebben. Uiteindelijk heb je vijf personages om uit te kiezen. Deze zijn allemaal niet te missen in het verhaal, dus daar hoef jij je geen zorgen over te maken. Tijdens een gevecht neem je er alleen wel maar drie mee, dus maak een opstelling die werkt voor jou.
Franse opera
Luister. Ik ben geen operaganger. Maar als muziek goed is, dan luister ik. Zo is het ook voor de muziek in Clair Obscur. Die is niets minder dan prachtig.
De muziek van Personagames zijn zonder twijfel mijn absolute favoriet. Dat gaat ook nooit veranderen. Die nummers zijn niet alleen goed gemaakt, ze zijn ook precies mijn stijl. De Franse opera van Clair Obscur is niet mijn smaak. Maar het is zo goed, dat dit eigenlijk niet echt uitmaakt. Het zit zo vol emotie, en het zet de toon voor de wereld. Het is pracht, maar er zit ook altijd iets sombers in verborgen. De muziek brengt gevoelens in je naar boven.
Verschillende bazen, levels en ook de personages hebben allemaal hun eigen thema’s, en je kan tijdens het verkennen platen van deze nummers vinden die je af kunt spelen in je kamp. Deze zijn absoluut de moeite waard. De nummers slagen er allemaal in het gevoel van het ding waar ze bij horen uitstekend vast te leggen.
De muziek is ook heerlijk dramatisch, vooral met de prachtige snaarinstrumenten en de zangstem van Alice Duport-Percier. Soms zingt componist Lorien Tesard mee, en die moet je ook niet onderschatten. Zeker tijdens het laatste baasgevecht. Dat nummer is zo goed, dat het eigenlijk zonde is om te spoilen. Ontdek het maar voor jezelf. Wat ik wel kan delen, is het thema van Lumière, aangezien die ook in de trailer zit. Ook een erg lekker nummer.
Een paar minpuntjes
Dat is een hoop lof, maar zijn er dan geen minpuntjes? Natuurlijk zijn die er! Een perfecte game, of wat voor stuk kunst dan ook, bestaat namelijk niet. De voornaamsten zitten in de wereld en de baasgevechten.
Bazen zijn pittig, en dat moet ook. Het nadeel, is dat de voornaamste manier waarop dit verzorgdt wordt een grote levensbalk en snelle, krachtige aanvallen is. De gevechten worden lang, en een enkele misser in je verdediging kan al het einde zijn. Zelfs Verso, die voor ons voornamelijk punten in Defence en Vitality had omdat dit het beste werkte met zijn wapen, werd vaak in één of twee klappen uitgeschakeld. dit kon frustrerend zijn als je soms wel een halfuur met een gevecht bezig bent, alles perfect gaat en je ineens opnieuw moet beginnen. Voor de bazen in het hoofdverhaal valt dit trouwens wel mee, het gaat vooral om optionele gevechten.
In de wereld schemert een beetje door dat Sandfall Interactive voornamelijk bestaat uit voormalig Ubisoft-ontwikkelaars. Het is namelijk groot. De individuele levels, die zijn een genot om te verkennen. Maar als je op de wereldkaart ziet hoeveel gebieden er zijn, dan word je wel een beetje ontmoedigd.
Er is ook geen quest log om je missies bij te houden, en om te weten wat je moet doen moet je vooral goed opletten op wat er gezegd wordt. Meestal is dit juist iets goeds. Videogames houden de handjes van hun spelers veels teveel vast. Bovendien los je een zijmissie bijna altijd op in het gebied waarin je de missie ook kreeg. De enkele uitzonderingen zijn daardoor alleen wel wat gemakkelijk uit het oog te verliezen.
Ontketend
Ubisoft maakt altijd bijzonder matige games die gigantische successen zijn enkel op basis van de franchises waar de games aan zijn verbonden. De Assassin’s Creed- en Far Cry-games zijn niet per sé slecht, maar op enkele uitzonderingen zijn het wel allemaal zesjes, of misschien net een kleine zeven. Daar moeten we dan wel de hoofdprijs voor betalen en 50-100 uur in steken.
Dit komt voor een groot gedeelte door de studiobazen die weigeren van de vaste formules af te wijken en veel creatieve ideeën afwijzen omdat ze minder veilig zijn. De ontwikkelaars willen al decennia een vrouwelijk hoofdpersonage voor de Assassin’s Creed-serie, maar het mag steeds niet ‘omdat vrouwelijke hoofdpersonages niet verkopen’. Je kan het ze niet echt kwalijk nemen, omdat mensen de games steeds blijven kopen. Waarom zouden ze dan iets anders proberen? Dus bij deze, stop met Ubisoftspellen kopen.
Ik begin hier vooral over, omdat Sandfall Interactive bestaat uit voormalig Ubisoft-ontwikkelaars die een eigen bedrijf startten omdat ze er klaar mee waren. Clair Obscur laat daarmee zien dat ze wel weten hoe ze goede games moeten maken, als er niet constant stokjes voor gestoken worden van bovenaf. Daarom mag de game best meer gevierd worden.
Niets minder dan een meesterwerk
Clair Obscur: Expedition 33 is op het niveau van Baldur’s Gate 3. Het is een absolute topper die je eigenlijk niet mag missen. Het zal mij verbazen als dit jaar iets beters uitkomt, of zelfs iets dat een beetje in de buurt komt. Het verhaal, de wereld, de mysterie, de personages en zelfs de gameplay zijn allemaal van de hoogste orde. Oh, en de muziek mag je ook niet vergeten. Natuurlijk is de game niet perfect, met wat frustrerende bazen en een wereld die soms te groot is om te verkennen. Maar ik moest wel graven naar deze minpuntjes, en dat zegt genoeg.
Oordeel: 9,5
Voordelen
- Een intrigerende wereld
- Een meeslepend verhaal
- Een bijzondere mysterie
- Goed geschreven personages
- Lekkere combat
- Prachtige muziek
Nadelen
- Lange zijbaasgevechten
- De wereld is soms iets té groot
Geef een reactie