Spellen zijn voor iedereen. Dat zeg ik al jaren. Maar dat zou je niet zeggen als je een evenement bezoekt. Of het nou een toernooi is van je favoriete kaartspel of een videogameconventie, één ding zal je opvallen. Er zijn bijna alleen maar mannen. Maar gender heeft toch helemaal niets met spellen te maken? Hoe komt dit, en wat kunnen wij eraan doen?
Een stukje geschiedenis
Lang, lang geleden leefden jongetjes en meisjes in vrede samen. Ze speelden games en bordspellen zonder zorgen. Wat er tussen hun benen hing of niet hing, dat maakte niet uit. Er was welvaart, vooral in de gamewereld. Maar alles veranderde toen de videogamecrash van 1983 aanviel.
Dit was het gevolg van teveel consoles op de markt, die de games verdeelden over talloze platforms. De kwaliteit van games was ook erg afwisselend, waardoor we grote kuilen ‘moesten’ graven om de E.T.-game te begraven. Tegenwoordig doen we dat vooral met Funko-poppen. Uit het as rezen drie titanen die de gamewereld tot op de dag van vandaag representeren: Nintendo, Sony en Microsoft. Daarnaast heb je de pc master race, die geen loyaliteit kent aan de andere titanen, en tegenwoordig wordt er ook behoorlijk op los gegamed op mobiele telefoons. Maar nieuwe consoles, die krijg je eigenlijk niet echt meer buiten deze triforce van de gamingwereld.
Na de crash werden videogames minder lucratief, waardoor speelgoedwinkels ze niet meer de vrije loop lieten gaan. Ze stelden een ultimatum aan de producenten en ontwikkelaars: links of rechts. Blauw of roze. Jongen of meisje. Hun spellen zouden dan alleen nog in die schappen gevonden worden, en ook de marketing zou zich op dat gender richten.
Ineens waren games stoer. En stoer, dat is niet voor meisjes. Deze cultuur was natuurlijk al ruim en breed begonnen, maar hier werd het nog even versterkt. Er waren nog wel games voor meisjes. Pac-Man werd juist voornamelijk door hen gespeeld, waardoor die ook opgevolgd werd door Ms. Pac-Man. Het was alleen niet genoeg, want het kwaad was geschied. Het is nota bene Game Boy, niet Game Girl.
Bordspellen volgen
Toen het digitale viel, volgde het analoge. De wereld van karton stortte als een kaartenhuis in, en ging zich ook voornamelijk op jongens richten. Zeker toen familiespellen als Ganzenborden en Mens-Erger-Je-Niet werden ingewisseld voor Catan in 1995.
Ganzenborden, dat kan iedereen. Maar voor Catan moet je nadenken. En nadenken, dat is ook alleen voor jongens. Daarom is de titel Women Grandmaster iets anders in Schaken dan Grandmaster, het is veel minder waard. Die hoef je niet serieus te nemen. Meisjes mogen spelen met poppen en speelgoedovens, om zich voor te bereiden op hun rol in de maatschappij: kinderen maken en het huishouden doen.
Zelfs rollenspellen, spellen die draaien om creativiteit en fantasy, waren langetijd alleen voor het mannelijke geslacht. Het waren jongensclubs waar meisjes niet welkom waren. Meedoen werd ontmoedigd, want wat kan zij doen? Meisjes zijn de prinsesjes die we redden, niet de avonturiers die het redden doen.
Voor het geval mijn sarcasme niet duidelijk was, omdat dit een geschreven tekst en jullie daarom mijn stemtoon niet kunnen horen, zal ik even verduidelijken: niets hiervan is waar. Meisjes (en vrouwen) zijn stoer, slim, creatief en avontuurlijk. Ik ken genoeg ‘meisjes’ die met twee vingers in de neus mij volledig inmaken op welk platform dan ook. Maar zij worden vaak niet serieus genomen, en in veel gevallen worden ze nog altijd ontmoedigd om ‘onze wereld’ te betreden.
Langdurige schade
Een arbitraire keuze die gemaakt werd in 1983, zorgde er dus voor dat de helft van de wereld wordt ontmoedigd deze prachtige hobby in te stappen. Het probleem omtrent gender is al veel ouder, dus het is niet een gigantische verrassing. Wel is genderidentiteit in videogames een mooie microcosmos waarin we alles zo zien gebeuren.
Net als met racisme, zijn de problemen van seksisme diepgeworteld, en aangeleerd vanaf een jonge leeftijd. Als een toekomstig ouder van de dokter hoort dat de babster een jongen is, dan wordt de kamer blauw geschilderd. Daar begint het eigenlijk al. Want dat blauwe, dat heeft niets te maken met het gender van je kind. Verf het gewoon iets moois, en laat ze later lekker zelf hun favoriete kleuren uitzoeken. Een kind vertellen hoe het moet denken is de oorzaak van veel diepgewortelde problemen in de maatschappij.
Wij denken graag dat we in dit aspect zijn verbeterd. En in een zekere zin is dat ook wel zo. Vrouwen mogen stemmen (!), en alle baantjes doen die wij ook mogen. Ze krijgen alleen wel minder betaald, dus veel meer dan babystapjes zijn het eigenlijk niet. Als je denkt dat dit bij jou op kantoor anders is, vraag dan maar eens rond over wat iedereen verdient. Dikke kans dat wat je leert je zal verbazen.
Als je kijkt naar hoe wij stemmen in de verkiezingen, dan is het ook wel duidelijk dat een hoop van ons niet op zoek zijn naar gelijkheid. Begrijpelijk, wel. Ik ben een man, en ik heb er baat bij dat vrouwen onderdrukt worden. Als zij minder verdienen, dan verdien ik meer. Als zij minder te zeggen hebben, dan wordt mijn invloed groter. Plus, als ik zorg voor brood op tafel, dan ben ik in mijn recht te eisen dat zij die tafel schoonmaakt voor er ratten komen. Toch? Dat dit systeem ook op mij een slechte impact heeft op de lange termijn, daar denk ik uit gemak even niet over na. We klagen over golddiggers, maar dat probleem hebben we wel even zelf veroorzaakt.
Een negatieve impact op de spellenwereld
Maar goed, met dit artikel wil niet per sé de strijd aangaan met seksisme in het algemeen. Ik pak een veel kleiner gevecht aan: die over videogames. Want gender in videogames, dat heeft een directe negatieve impact op mij. Dus daar moeten we even iets aan doen.
Ik wil meer vrouwelijke ontwikkelaars, voor meer afwisseling in onze games en spellen. Ik wil meer vrouwelijke personages in de hoofdrol, zodat we elkaar beter leren begrijpen. Zeker als die vrouwen ook geschreven zijn door vrouwen. Dat Samus Aran van Metroid een vrouw is, dat mag geen grote onthulling zijn aan het einde van een lange game. Dat zou eigenlijkn iet uit moeten maken. En ik wil meer vrouwen op mijn kaartspeltoernooien, zodat ik meer verschillende mensen ontmoet.
Begrijp me niet verkeerd, de mannen die ik tegenkom op Altered-toernooien zijn hartstikke leuk om de dag mee door te brengen. Maar het zijn wel bijna allemaal mannen. De vrouwen, zij zijn negen van de tien keer aanhang van iemand anders. Dan is negen van de tienoverigens erg hoog gegrepen, het is eerder twee uit drie over meerder evenementen. Meedoen doen ze dan wel, maar niet met het enthousiasme van de toegewijde spelers. De uitzondering in dit geval is de scheids van DAC, die wel een partner heeft die ook speelt, maar die er even diep/dieper in zit als/dan hij.
Vrouwen hebben een ander perspectief op het leven. Dit komt niet voor een klein gedeelte door de eerdergenoemde onderdrukking, al zijn er natuurlijk ook andere factoren die dit beïnvloeden. Daardoor kijken ze ook anders naar games, of bouwen zij decks met net even een andere insteek. En dat is interessant. Ik wil zien hoe zij het doen, en daarvan leren. Plus, ik wil ook hangen met het andere geslacht, in plaats van dat alles, intentioneel of niet, een jongensclub is.
Wat kan jij doen?
Dit is allemaal heel leuk en aardig, maar wat kunnen wij doen? Zijn wij ook niet gewoon slachtoffers van het systeem? Dat is wel zo, maar we hoeven er niet bij de pakken neer te gaan zitten. Wij kunnen ons kleine steentje bijdragen.
Het begint met je houding. Als een vriendin van jou vertelt dat ze graag gamet, zorg er dan voor dat je eerste vraag niet is welk deel van de Sims haar favoriet is. Dan heeft ze meteen het beeld dat ze bij jou niet op haar gemak kan zijn hierover. Wees open, laat ze naar binnen en ontdek dat zij misschien ook graag de uitdagingen van Elden Ring aangaan. Wie weet, misschien willen zij wel wat coop met je doen als Switchborne 2 eenmaal hier is.
Nodig vrouwelijke vrienden of familieleden ook uit voor bordspelavonden, DnD-sessies, en neem ze mee naar toernooien. Misschien pikken zij de hobby wel op. Binnen de kortste keren ontdek je dat ze korte metten maken van anderen en ontkiemen ze helemaal. Nu heb jij onze wereld weer een stuk beter gemaakt.
Word je gepaird tegen iemand van het andere geslacht, wees dan niet neerbuigend, en behandel haar ook niet als iets kwetsbaars dat bij het minste of gerinste aan duigelen gaat. Zij is een speler, net als jij, en ze wil waarschijnlijk serieus genomen worden. Dus doe dat ook. Slik je trots even in als ze je inmaakt, en wees beleefd en aangenaam als jij zelf met de winst naar huis gaat. Want het zou niet moeten, maar op dit punt gaat het potje om meer dan jou, het gaat om het verrijken van je hobby. Wie weet, misschien vind jij zo wel je partner. Of een vriend/rivaal die je maar wat graag tegenover je hebt voor een goed potje. Hetzelfde geldt als je tijdens het gamen in een lobby komt met een vrouw (!). Doe even normaal, zo gek is dat niet. En zij kan gewoon alles dat jij kan.
Een inclusievere wereld is beter
Jij en ik, wij zijn niet genoeg om de wereld te veranderen. Maar we kunnen wel een steentje bijdragen. Dus doe wat je kan om ervoor te zorgen dat ook vrouwen zich welkom voelen in onze wereld. Heb jij ideeën voor hoe we dit kunnen doen? Of ben jij een vrouw, en heb jij hier je eigen gedachten over? Laat het dan vooral weten in de comments! Overigens zijn alle andere geslachten ook welkom, want tegenwoordig weten we dat gender niet ophoudt bij man en vrouw. Iedereen mag meedoen.
Geef een reactie