Als millenial heb ik de opkomst van het internet meegemaakt. Waar ik het nu bijna als een mensenrecht beschouw, was het in mijn (vroege) kindertijd iets heel bijzonders. Het moest telkens op een speciale manier worden aangezet en ik moest er altijd toestemming voor vragen aan mijn ouders. Want zolang ik op het internet zat, konden zij niet gebeld worden op de huistelefoon die ze in dat verre verleden nog serieus gebruikten.
Ik bracht dan ook het grootste deel van mijn tijd achter de computer door met het spelen van cd-roms. Af en toe iets met Barbie, maar meestal was het een verantwoord, Educatief spel. Met precies dezelfde opdrachten die je op school moest doen, alleen kon je hier schieten op de antwoorden in plaats van ze aan te kruisen. Laatst ontdekte dat ik er nog heel wat van die spellen op het internet rondzwerven, onder de prachtige naam abandonware. Hartstikke goed voor videogamepreservatie! Ik ben er helemaal ingedoken en herontdek bijna dagelijks weer een ‘nieuw’ spel. Het leek me leuk om er daar een aantal van te delen.
Met dank aan mijn broer en zus, met wie ik veel van deze spellen gespeeld heb, en mijn opa, die ons er veel cadeau heeft gedaan.
Brand Op School
Educatief onderwerp: brandveiligheid
In Brand Op School speel je als Max, een leerling uit groep 7. Hij moet nablijven, omdat de rector denkt dat hij de brand op het schoolplein heeft aangestoken. Realistischer zou zijn dat Max van school wordt gestuurd en zich bij een politiebureau mag melden, maar dan hadden we geen game. Tijdens het nablijven ontdekt Max namelijk dat de echte schuldige, conciërge Lucius (heel subtiel), één brand niet genoeg vond. Hij is van plan is de hele school in de fik te steken. Doel van de game is om hem tegen te houden.
Dit doe je door bewijs te vinden van Lucius’ pyromane plannen. Je loopt door het schoolgebouw en maakt foto’s van alle brandgevaarlijke situaties. Met vijf foto’s heb je genoeg bewijs om de rector te overtuigen. Maar in de tussentijd moet je hem niet tegenkomen, anders word je meteen weer naar het nablijflokaal gestuurd.
Brand Op School is een simpel spel, eigenlijk iets te simpel. Als je het twee of drie keer gespeeld hebt, weet je precies waar je moet zijn en is het eigenlijk meer een checklist afgaan dan echt zoeken. Als je betrapt wordt door de rector ben je niet ’terug bij af’, zoals Max klaagt, je bent alleen een paar seconden kwijt. Het is sowieso bijna een kunst om door de rector betrapt te worden. Als je niet recht tegen hem aanbotst, kijkt hij rustig over je heen.
Geen meesterwerk dus. Toch is dit één van die educatieve pc-games waar mijn broertje en ik het nog regelmatig over hebben en dat we meteen enthousiast gespeeld hebben toen we het eindelijk weer vonden. Het is knullig op een charmante manier. Perfect om een paar lege minuten mee te vullen.
Robbie Konijn Groep 4
Educatieve onderwerpen: spelling, feiten/meningen, oorzaak/gevolg, creatief rekenen/schrijven
Dit is mijn favoriete game op deze lijst. Het heeft een plot van niks. Sam de Leeuw gaat naar het kasteel van een draak om zijn vriend Robbie Konijn te zoeken. Dat is het. In alle games hier is het verhaaltje een kapstok om alle taal- en rekenopdrachten aan op te hangen, maar de één doet daar meer moeite voor dan de ander. Ik weiger te geloven dat de makers van Robbie Konijn meer dan twee minuten aan het plot hebben besteed.
Dat maakte mijn achtjarige zelf helemaal niets uit, want deze game bracht één van mijn onmogelijke dromen tot leven: ik kreeg de kans om door een magisch, mysterieus kasteel te dwalen. Er zijn verschillende soorten opdrachten in het spel, maar degene die je het meeste speelt is Kenniskamers. Je loopt daarbij door één van de ruimtes in het kasteel en zoekt naar alles wat aan een bepaalde eis voldoet. Alle woorden die goed gespeld zijn, alle veelvouden van een breuk enzovoort.
Ik vond de andere onderdelen ook leuk, maar Kenniskamers was echt fantastisch. Ik genoot er zo van om die ruimtes te verkennen. Een laboratorium, een bibliotheek, een indoor speeltuin (ik snap nog steeds niet wat die daar deed, maar leuk was het wel!). De muziek was goed en er waren altijd wel een paar valluiken en geheime deuren. Precies hoe ik hoopte dat een magisch kasteel zou zijn. Als ik tegenwoordig last heb van aan het volwassen leven gerelateerde stress, speel ik nog steeds dit spel en droom ik weer dat ik echt in zo’n kasteel ben. Het werkt altijd.
Junior Detectives Groep 8
Educatieve onderwerpen: logica, woordenschat, begrijpend lezen, spelling, rekenen, geschiedenis
Ik heb de hele Junior Detectives gespeeld, maar groep 8 was de eerste en het blijft mijn favoriet. Het klinkt en ziet er stukken beter uit dan groep 5 of 6 en het verhaal is interessanter dan dat van groep 7. Kim en Marco, twee leden van de Junior Detectives, zijn ontvoerd door een stel kwaadaardige plantwezens dat de wereld wil overnemen. Hun vrienden Janet en Han moeten hen redden, met behulp van hun vliegende computer Toppie.
Het is absoluut geen hoogtepunt in de geschiedenis van verhalen vertellen, maar bij Junior Detectives proberen ze het in ieder geval wel. De reden dat de plantwezens zo slecht zijn is een mysterie dat je in de loop van het spel oplost. Er is zelfs een plottwist! Iedereen van boven de twaalf ziet het allemaal van mijlenver aankomen, maar ze hebben het in ieder geval geprobeerd.
Dat geldt ook voor de opdrachten. De taalspellen vliegt iedereen die wel eens een boek leest met gemak doorheen, maar de breuken zijn na niveau 2 echt diehard. Tegen het einde van het spel komt er zelfs fucking scheikunde bij! Toegegeven, het is vooral logisch redeneren, maar ‘de ph-waarde is basisch’ was echt niet iets wat ik in groep 8 al had gehad.
Van alle spellen op deze lijst is Junior Detectives voor mij met afstand het meest educatief geweest. Dat zegt misschien meer over het onderwijs in Nederland dan over de game zelf, maar toch. Ik heb er zeker wat aan gehad.
Redcat Europese Stedentocht
Educatieve onderwerpen: topografie, aardrijkskunde
Redcat maakt een reis door Europa, op zoek naar onderdelen voor zijn ufo. Zijn aartsvijanden Max en Brutus achtervolgen hem en proberen hem de hele tijd tegen te houden.
Dit is het minst educatieve spel op de lijst. Je oefent wat topografie en je moet bij soms een aantal aardrijkskunde vragen beantwoorden, maar daar houdt het wel mee op. Het grootste deel van de tijd is dit toch het soort game waarbij je bepaalde objecten verzamelt, met onbelangrijke vijanden vecht en uiteindelijk de hoofdvijand moet verslaan om het laatste, belangrijkste object te krijgen. (Arran weet vast wel de naam voor dit type game).
Eigenlijk was het dus een hoop schieten, springen en kogels ontwijken, met af en toe een vraag over de verschillende soorten bomen in de Ardennen. Klinkt niet heel spectaculair, was het ook niet en toch was ik hier dol op. Redcat voelde altijd een beetje als de oudere broer die ik niet had. Hij was cool, hij had een vriendin, hij vocht met mensen (nou ja, met andere dieren). Soms gebruikte hij zelfs Engelse woorden! Van Max was ik minder onder de indruk, maar Brutus leek wel echt heel gevaarlijk. Hij had ook altijd een dikke sigaar in zijn mond, dan kon niets goeds betekenen.
Als volwassene vind ik Redcat eerder vertederend dan indrukwekkend, een baby neefje in plaats van een grote broer. Maar ik blijf toch van hem houden. Nostalgie is een sterk gevoel.
Mee op nostalgietrip
Wil jij met mij mee op deze nostalgietrip? Deze educatieve pc-games en meer vind je allemaal in het Nationaal Archief Educatieve Games. Downloads zijn gratis, dus leef je uit. Speelde jij vroeger ook educatieve pc-games? Mis je je favorieten? Laat het weten in de comments!
Geef een reactie