Als je wel eens coöp spellen speelt ben je het probleem waarschijnlijk wel eens tegengekomen. Één speler neemt de hele boel over en maakt alle beslissingen terwijl de rest alleen speelstukken verplaatst. Dit is de alfagamer. Het mag dan wel de meest efficiënte route naar de overwinning zijn, maar de speelplezier is eruit. Wat kan een bordspelmaker doen om dit probleem te voorkomen?
Wat is een alfagamer en waarom is het een probleem?
De alfagamer is de persoon die alles op zich neemt in een coöperatief bordspel. Meestal kennen ze het spel van binnen en buiten, terwijl de rest het misschien voor het eerst probeert. Dus leidt de alfagamer de rest door aan te geven wat de beste keuzes zijn en te vertellen wat iedereen moet doen.
Als je volledig op de winst gericht bent, dan klinkt dit alleen maar goed. Je wil het beste plan en dat laat je over aan de beste speler. Af en toe heeft iemand anders een idee waar de alfagamer misschien niet aan gedacht heeft, maar verder laat je het aan hun over.
Wat je dan vergeet is dat je niet zit met een geval van leven of dood, of iets dat op wat voor manier dan ook impact heeft op je leven. Je hebt het over een bordspel. En die speel je omdat het leuk is. Alleen doen wat iemand anders zegt en je beurten afstaan aan de ‘expert’ is niet leuk.
Bovendien is de alfagamer niet altijd de expert. Het is gewoon de persoon met de luidste stem. Als iedereen input heeft kom je vaak op betere of op zijn minst interessantere ideeën. Toch is het vaak niet hoe het gaat.
Het zijn ook echt niet alleen slechte spellen die hieronder lijden. Pandemic en Roll Camera, twee spellen die ik met veel pelzier speel, zijn twee voorbeelden die absoluut overgenomen kunnen worden door een alfagamer.
Ik lijd ook een beetje aan dit probleem. Als ik ‘weet’ wat de juiste oplossing is ben ik geneigd dat te pushen. En als ik een spel goed ken, dan is mijn instinct om de andere spelers te sturen. Gelukkig vang ik mezelf meestal, maar soms glipt het er toch wat doorheen.
Gesloten informatie
Om de alfgamer te verslaan zijn er gelukkig wel dingen die bordspelmakers kunnen doen. En het eerste is gesloten informatie.
Pandemic probeert dit te doen door iedereen een hand kaarten te geven. Maar wat mij betreft is het niet helemaal succesvol. Met de manier waarop het werkt kan je net zo goed met een open hand spelen.
Het helpt als het spel zelf zegt dat je informatie niet met elkaar mag communiceren. Neem bijvoorbeeld Gloomhaven. Die geeft expliciet aan dat je exacte nummers niet mag noemen. Of dit nou om damage of initiative gaat, je kan alleen communiceren dat je ‘aan de vroege kant bent’ en ‘waarschijnlijk dat monster uit kan schakelen’. De rest moet het maar voor lief nemen.
Omdat de rest je moet vertrouwen op je woord kunnen ze je niet uit het spel halen. Je blijft in de discussie. Een alfagamer heeft een totaaloverzicht nodig, want het komt neer op micromanagen. En dat kan nu niet, want ze hebben geen details.
Persoonlijke doelen
Om maar even bij Gloomhaven te blijven, het geeft spelers ook geheime, persoonlijke doelen. Twee smaken zelfs. Eentje die over meerdere potjes gaat, het grote doel van jouw personage en de reden dat ze mee gaan op avontuur. En eentje die elk potje anders is.
Deze geheime doelen beïnvloeden hoe jij speelt. De alfagamer weet niet wat ze zijn, maar zou er ook geen rekening mee houden als die het wel wist. Dus heb jij een reden om af te wijken van ‘het grote plan’. Je snapt misschien dat het een goed idee is om de monsters uit te schakelen, maar dan moet je wel op dat plekje staan. Dan pak je een muntje op, wat betekent dat je je checkmarks niet krijgt. Dat gaan we niet doen, dus besluit je ‘zelfzuchtig’ iets anders te doen. En dat houdt het spel leuk.
Een veel sterker voorbeeld hiervan is het hele RPG genre. Vaak heb je met de dungeon master een persoonlijke achtergrond geschreven. Die zorgt ervoor dat jij soms iets wil dat niet overeen komt met het plan van de groep. In sommige gevallen verraad je ze zelfs.
Dit zorgt ervoor dat je beter in je personage zit en de campagne niet gaat zien als een simpel coöperatief bordspel die je samen probeert te winnen. Nu heeft een rpg natuurlijk niet echt een ‘winnen’, wat hierbij helpt. Maar zelfs als dat niet zo is, je persoonlijke doelen zorgen ervoor dat je het spel meer ervaart door de ogen van je personage en niet overkoepelend als een bordspelspeler. En dat betekent dat je niet altijd gewoon doet wat de ‘leider’ van je vraagt.
Spelen tegen de alfagamer
Nog een methode die je tegen de alfagamer kan gebruiken, hoewel die wat mij betreft wel riskant is, is het spel semi-coöperatief maken. Dat wil zeggen je moet samen het spel verslaan, maar misschien is er maar één winnaar.
Neem bijvoorbeeld Legendary: A Marvel Deck Building Game. Je probeert dan wel samen de schurk te verslaan, maar je verzamelt wel individueel punten om te winnen. Hierdoor zijn jullie rivalen, concullega’s, die dan wel samen een doel proberen te bereiken, maar die ook elkaar voor de voeten proberen te lopen.
In Betrayal at House on the Hill werk je aan het begin allemaal samen, maar als de ‘haunt’ eenmaal begint is het waarschijnlijk dat een van de spelers je plotseling verraadt. Dit weet je niet van tevoren, maar je weet wel dat de mogelijkheid er is. Dus probeer je jezelf zo te positioneren dat je gemakkelijk je ‘vrienden’ in de rug kan steken of juist zo dat jij niet het eerste slachtoffer van het verraad wordt.
Ik noemde deze methode riskant, want hoewel je de alfagamer hiermee tegenwerkt komt het wel met een asteriskje. Het zorgt er namelijk voor dat je soms gemotiveerd bent om de boel te verpesten. Als je weet dat je niet winnen in Legendary kan het namelijk een strategie zijn om het hele schip te doen zinken en het hele potje te verliezen. Want als jij niet gaat winnen, waarom zij dan wel?
Communicatieproblemen
Eerder had ik het al over niet mogen communiceren zodat je de kaarten niet gewoon open legt. Tegenwoordig zijn er steeds meer bordspellen die communiceren helemaal verbieden. En als je niet kan communiceren, dan kan de alfagamer je niet de beurt voorleggen.
Hanabi, De Crew, The Mind en Magic Maze zijn hier een aantal uitstekende voorbeelden voor. Het zijn allemaal spellen waar je uit moet vogelen hoe je met elkaar kan communiceren door simpele hints en door zetten op een bepaalde volgorde te doen zonder met elkaar te praten.
Nu kan de alfagamer je geen bevelen geven, want ze mogen niet praten. Iedereen moet zelf nadenken en proberen de stroming van het spel te vinden. Op een gegeven moment kom je allemaal samen en werken jullie het samen uit. En dan zie je hoeveel beter dat is dan een enkele speler die alles voor je doet.
Dit blijft ook niet alleen bij volledig coöperatieve spellen. Neem bijvoorbeeld Codenames, waarin de teamleider een hint geeft en de rest van het team moet uitvogelen wat daarmee bedoeld wordt. Dit mag dan wel team versus team zijn, het principe is hetzelfde.
Mysterium breekt dit nog verder op. Jullie winnen samen, maar iedereen heeft een eigen puzzel die ze op moeten lossen. De alfagamer heeft daarom geen tijd om over je nek te heigen, ze hebben hun eigen problemen.
Wat kan jij doen om de alfagamer in je te verslaan?
Soms ben ik de alfagamer. En dat is niet goed. Dus wat kan ik, en ook jij, doen om dit te voorkomen?
De eerste stap is doorhebben dat je het doet, of in ieder geval die neiging hebt. Pas dan kan je er namelijk iets aan doen. Willen je vrienden geen coöperatieve spellen met jou spelen of weet je van jezelf dat je gauw gaat micromanagen? Dan ben jij waarschijnlijk de alfagamer.
Probeer dan niet knopen door te hakken maar juist verschillende opties voor te leggen aan de rest. Laat ze die verteren en overleggen over welke zet iedereen samen wil maken. En zorg ervoor dat je luistert naar suggesties van anderen. Stel jezelf open op. Dan wordt het probleem al een stuk minder heftig.
En vooral ook: vertel anderen niet wat ze moeten doen. We zijn hier allemaal om een leuke dag of avond te hebben. Winnen draagt daar natuurlijk aan bij, maar de weg naar die overwinning (of verlies) is veel belangrijker. Zeker als het jouw spel is, is het jouw taak om ervoor te zorgen dat iedereen het naar hun zin heeft. En niet alleen jij. Dus laat ze puzzelen, laat ze fouten maken en laat ze ervan leren. Als iets precies zo gedaan moet worden om de overwinning te bereiken is het bovendien geen bordspel, het is een puzzel. Ook leuk, maar niet waar we het over hebben. Wij hebben het over bordspellen.
Lesje geleerd?
Dit waren een aantal manieren waarop bordspelmakers de alfagamer kan verslaan, met extra tips over hoe jij de alfagamer in jou kan onderdrukken. Nou ben ik natuurlijk niet de alfaschrijver met de enige juiste mening. Dus deel vooral tips die ik heb gemist in de comments!
Geef een reactie